https://www.flickr.com/photos/trophygeek/7309935684 by trophygeek / CC-BY-2.0

Chociaż spożywają ją i nastolatkowie, i dzieci, nie przeprowadzono zbyt wielu badań dotyczących wpływu kofeiny na młode organizmy. Ostatnia analiza, przeprowadzona przez badaczy z University at Buffalo School of Public Health and Health Professions w Nowym Jorku, sugeruje, że po okresie dojrzewania dziewczęta i chłopcy reagują na kofeinę w odmienny sposób.

REKLAMA
Jak kawa wpływa na dziewczęta, a jak na chłopców?
Jak wiadomo, kofeina podnosi ciśnienie krwi i zmniejsza tempo pracy serca wśród dzieci, nastolatków i dorosłych. W nowym badaniu, które ukazało się w czasopiśmie „Pediatrics”, badacze pokazali, w jaki sposób reakcje układu sercowo-naczyniowego na kofeinę różnią się pomiędzy chłopcami i dziewczętami po zakończeniu okresu dojrzewania. Dowiedli także, że cykl menstruacyjny może wpływać na tę zależność.
W poprzednim badaniu przeprowadzonym przez ten sam zespół badawczy – pierwszym, które ukazało różne odpowiedzi fizjologiczne na kofeinę wśród nastoletnich chłopców i dziewcząt – dowiedziono, że chłopcy w wieku od 12 do 17 lat po spożyciu tej substancji doświadczali większego przypływu energii niż dziewczęta, a także poprawy zdolności atletycznych. Z badania wynikało także, że w efekcie działania kofeiny rozkurczowe ciśnienie krwi wzrastało, a tempo pracy serca malało u chłopców, ale nie u dziewcząt.
W ostatnim badaniu naukowcy poddali analizie tempo pracy serca i ciśnienie krwi 54 chłopców i 47 dziewcząt w wieku 15-17 lat oraz 52 dzieci obu płci w wieku 8-9 lat. Po podaniu uczestnikom placebo lub dwóch dawek kofeiny (1 lub 2 mg/kg) ponownie zbadano wspomniane parametry. Okazało się, że chłopcy silniej reagowali na kofeinę niż dziewczęta. Jednak różnice te widoczne były jedynie w przypadku badanych po pokwitaniu. Nie odnotowano ich w przypadku młodszych dzieci, które nie weszły jeszcze w okres dojrzewania.
Działanie kofeiny zależne od fazy cyklu menstruacyjnego
W badaniu ukazano także, że cykl menstruacyjny zmienia reakcje organizmu dziewczęcego na kofeinę. Jak podaje główna autorka badania, Jennifer Temple, w analizie skupiono się wyłącznie na fizycznych skutkach spożycia kofeiny. Etapy cyklu menstruacyjnego, odznaczające się zmiennym poziomem hormonów, to faza pęcherzykowa, zaczynająca się pierwszego dnia menstruacji i kończąca się wraz z owulacją, i faza lutealna, następująca po owulacji i charakteryzująca się wyższym poziomem progesteronu niż faza poprzednia. Kofeina podana dziewczętom po okresie dojrzewania w czasie fazy lutealnej cyklu menstruacyjnego prowadziła do jeszcze większego spadku pracy serca i wzrostu ciśnienia tętniczego.
Podczas gdy z badania wynika, że działanie kofeiny po pokwitaniu zależne jest od płci, wyniki nie ukazują, co powoduje te różnice. Badacze podają, że konieczne jest przeprowadzenie kolejnych badań, które pokażą, czy rozbieżności te wynikają z czynników fizjologicznych – takich jak hormony steroidowe – czy też psychologiczno-społecznych. Te drugie obejmują różnice we wzorcach spożycia kofeiny czy konsumpcję kofeiny przez rówieśników.
Czy dzieci powinny spożywać kofeinę?
Jak wynika z badania przeprowadzonego przez specjalistów z Centers for Disease Control and Prevention, chociaż ogólne spożycie kofeiny wśród dzieci i młodzieży w ostatnich latach nie wzrosło, coraz więcej młodych ludzi konsumuje kofeinę pochodzącą z różnych źródeł, w tym z kawy i napojów energetycznych. Ogólnie osobom dorosłym zaleca się spożywanie nie więcej niż 400 mg kofeiny dziennie. Jeżeli chodzi o dzieci, American Academy of Pediatrics jest zdania, że w ogóle nie powinna ona być włączana do diety młodego człowieka. Pomimo tych zaleceń, ok. 73% dzieci i nastolatków codziennie spożywa kofeinę wraz z różnego rodzaju napojami.
Kofeina jest stymulantem, który aktywuje układ nerwowy. Z jednej strony może ona zwalczyć zmęczenie oraz poprawić koncentrację i skupienie. Z drugiej strony nadmierne spożycie kofeiny – 500-600 mg dziennie – może prowadzić do bezsenności, nerwowości, niepokoju, drażliwości, rozstroju żołądka, przyspieszonego bicia serca i drżenia mięśni. Kofeina wpływa na jakość snu i proces uczenia się, dlatego nie powinna być spożywana przez dzieci i młodzież – podsumowują specjaliści.