Daktyle – naturalne "kulki mocy", które działają jak... aspiryna! Co jeszcze się w nich kryje?

Owoce palmy daktylowej, czyli popularne daktyle, są uprawiane już od czasów prehistorycznych. Na terenach, na których rosną, nazywa się je "chlebem życia" – głównie ze względu na to, że przez długie lata stanowiły podstawę pożywienia plemion wędrownych prowadzących koczowniczy tryb życia. Po dodaniu ich do mąki jęczmiennej uzyskiwano z nich tzw. chlebek daktylowy, którym żywiono się nawet przed wiekami.

Daktyle dostępne na polskim rynku pochodzą przede wszystkim z Iranu, który jest największym na świecie eksporterem tych owoców, a także z Egiptu oraz z Tunezji i Arabii Saudyjskiej.

100 g suszonych daktyli ma około 290 kcal, co czyni je jednymi z bardziej kalorycznych owoców. Cechuje je też wysoka zawartość:

⦁ błonnika (suszone owoce mają go więcej niż świeże daktyle);
⦁ witamin z grupy B (działających korzystnie na układ nerwowy wit. B1, B2, B3, B6, B9), a także wit. A, E, K, C ;
⦁ cukrów prostych (które mogą być wartościowe m.in. dla osób uprawiających sport, ale powinni na nie uważać np. diabetycy);
⦁ tryptofanu (aminokwas, który pomaga m.in. przy zespole jelita wrażliwego – wpływa na metabolizm serotoniny odpowiadającej za nasilenie objawów choroby)
⦁ tauryny (działającej nasennie, uspokajająco i antydepresyjnie);
⦁ potasu (dzięki wysokiej zawartości tego składnika zapobiegają m.in. nadciśnieniu, a także działają wspomagająco na organizm po okresie długotrwałego wysiłku fizycznego).

Daktyle zawierają także inne minerały (m.in. magnez, wapń, żelazo, fosfor, sód, cynk, mangan i selen), a oprócz nich również białko, tłuszcze i węglowodany.

Daktyle przede wszystkim mają działanie alkalizujące (zobojętniają pH soku żołądkowego, czyli "odkwaszają"). Wspomagają organizm w dochodzeniu do równowagi kwasowo-zasadowej, co może być bardzo pomocne w przypadku osób:
⦁ cierpiących na nadkwasotę;
⦁ przemęczonych stresem;
⦁ po nadmiernym wysiłku fizycznym (np. sportowców, osób aktywnych fizycznie, po treningu);
⦁ tych, których codzienna dieta oparta jest na fast-foodach, mięsie i produktach "zakwaszających" organizm (daktyle zobojętniają kwasy żołądkowe, dlatego są częstym dodatkiem do bliskowschodnich potraw mięsnych).

Spożywanie daktyli pomaga dojść do równowagi osobom, które czują się wyczerpane psychicznie. Sięganie po te owoce pozwala ukoić nerwy (dzięki witaminom z grupy B), wspomaga prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i ułatwia zasypianie (za sprawą działającej uspokajająco tauryny).

Daktyle działają korzystnie na układ pokarmowy (dzięki obecności tryptofanu polecane są do łagodzenia zespołu jelita drażliwego);

⦁ Zapobiegają miażdżycy;

⦁ Łagodzą objawy menopauzy;

⦁ Pomagają przy zaparciach (regulują i przyspieszają perystaltykę jelit, ułatwiają prawidłowe wypróżnianie);

⦁ Przeciwdziałają nadciśnieniu (dzięki wysokiej zawartości potasu mogą regulować ciśnienie krwi);

⦁ Regulują poziom cholesterolu – chronią przed odkładaniem złogów cholesterolowych w naczyniach krwionośnych.

Poza chorującymi na cukrzycę, a także osobami, o których podejrzewa się cukrzycę typu 2, daktyli nie powinny jeść osoby zmagające się z:
⦁ nieżytem żołądka;
⦁ kolką żołądkową;
⦁ wzdęciami (mogą je potęgować);
⦁ migrenami oraz częstymi bólami głowy (ze względu na obecność tyraminy, która potęguje objawy choroby).

Nawet surowe owoce mają bardzo mało wody (nieco ponad 21 g na 100 g), dzięki czemu mogą być uprawiane na terenach pustynnych, gdzie zasoby wody są ograniczone. W suszonych daktylach jest jednak trochę więcej błonnika niż w świeżych.

Jednym z najczęściej spotykanych w przypadku daktyli konserwantów jest dwutlenek siarki (E220). To właśnie jemu suszone owoce zawdzięczają charakterystyczną skórkę, którą przed zjedzeniem należy wymoczyć. Jeśli mamy wybór, to lepiej sięgać po owoce (np. z upraw ekologicznych), które nie mają jej w składzie (wystarczy przeczytać informacje na etykiecie).

Daktyle często zawierają też inne konserwanty zabezpieczające przed powstawaniem pleśni, głównie:
⦁ benzoesan sodu (E211)/kwas benzoesowy (E210),
⦁ sorbinian sodu (E201),
⦁ sorbinian potasu (E202).

TWARDE – zawierają dużo skrobi, mają mocno wysuszoną skórkę (m.in. odmiana Thoory);
MIĘKKIE – pozyskuje się z nich sok (tzw. miód daktylowy), zalicza się do nich takie odmiany jak: Hdlawy, Halawy, Bhari, Barhee czy Medjol;
PÓŁTWARDE, czyli popularne odmiany Deglet Noor, Zahdi.

Ghulam Sarwar Markhand, Adel A. Abdul-Soad, Ameer Ahmed Mirbahar, Nisar Ahmed Kanhar: Fruit characterization of pakistani dates; Pak. J. Bot., 42(6): 3715-3722