Co to jest hantawirus i jakie choroby wywołuje? Uspokajamy – nie grozi nam kolejna pandemia

Hantawirusy (lub ortohantawirusy) to rodzaj RNA wirusów, które ostały odkryte w 1976 roku w Korei Południowej przez wirusologa i epidemiologa Ho-Wang Lee. Wirusy hanta występują na całym świecie, przede wszystkim w Azji, Ameryce Północnej i Południowej oraz w Europie (głównie spotykana jest odmiana skandynawska – serotyp Puumala, PUUV, przenoszony przez mocz, ślinę i kał myszy leśnej oraz nornicy rudej). Okres ich inkubacji wynosi od 2 do 4 tygodni (lub w wyjątkowych przypadkach od 5 do 60 dni).

Choroby wywoływane przez hantawirusy

W zależności od obszaru, na jakim się je spotyka, różne serotypy hantawirusów przenoszone są przez niektóre gatunki myszy i szczurów. Gryzonie transmitują je razem ze śliną, moczem i kałem.

Do organizmu człowieka hantawirusy trafiają najczęściej przez układ oddechowy (np. podczas wdychania oparów lub aerozoli wydzielin gryzoni znajdujących się w pobliżu). Rzadziej przez błony śluzowe i w wyniku spożycia zakażonej żywności.

Hantawirusy nie przenoszą się z człowieka na człowieka (wyjątek stanowi wyizolowany w 1993 roku podtyp Andes występujący na terenie Ameryki Południowej).

Hantawirusy mogą wywoływać takie choroby jak:

⦁ GORĄCZKA KRWOTOCZNA Z ZESPOŁEM NERKOWYM (HFRS) – w Azji (głównie Chinach i Korei) choroba wywołana przez występujący na tym terenie wirus Haantan ma ciężki przebieg, może prowadzić do ostrej niewydolności nerek. Śmiertelność w takich przypadkach waha się w granicach 15 proc.

Zachorowania obserwowane w Europie mają dużo łagodniejszą postać. Przy infekcji serotypem PUUV (spotykanym także w Polsce, głównie na południu kraju) infekcja powoduje tzw. nefropatię epidemiczną (łagodną postać gorączki krwotocznej z zespołem nerkowym), w przypadku której śmiertelność wśród zakażonych wynosi poniżej 1 proc. Przy infekcji hantawirusem Dobrava (spotykanym na Bałkanach) około 12 proc. zakażeń może być śmiertelnych.

⦁ HANTAWIRUSOWY ZESPÓŁ PŁUCNY (HPS) – prowadzi do poważnych uszkodzeń płuc, pęcherzyka żółciowego oraz śledziony. U zakażonych najczęściej dochodzi do choroby górnych dróg oddechowych z ciężkim zapaleniem płuc (lub płynem w jamie opłucnej i naciekowym zapaleniem oskrzeli).

⦁ HANTAWIRUSOWY ZESPÓŁ SERCOWO-PŁUCNY (HCPS) – może prowadzić do uszkodzenia mięśnia sercowego lub spadku ciśnienia krwi, rzadziej do wstrząsu kardiogennego (śmiertelnego w około 40-60 proc. przypadków). Choroba ma zwykle gwałtowny przebieg. Występuje głównie w Ameryce Północnej.

Hantawirus – objawy zakażenia

⦁ gorączka (powyżej 38 st. C), która trwa od 3 do 7 dni,
⦁ dreszcze,
⦁ ból głowy,
⦁ nudności i wymioty,
⦁ ból brzucha i pleców,
⦁ duszność,
⦁ wysypka (czerwone plamy na ciele),
⦁ suchy kaszel, po którym szybko dochodzi do dużych problemów z oddychaniem.

W przypadku gorączki krwotocznej z zespołem nerkowym może dojść do tzw. fazy hipotensyjnej, u 30 proc. pacjentów wywołującej objawy krwotoczne, tachykardię, spadek ciśnienia, a także krwiomocz poprzedzający tzw. fazę moczopędną (polegającą na oddawaniu od 3 do 6 litrów moczu na dobę), która trwa do 7 dni.

Choć pierwsze objawy zakażenia hantawirusem mogą być podobne do początkowych symptomów covid-19, czyli choroby wywoływanej przez koronawirusa, to jednak specjaliści zaznaczają, że nie stanowią takiego zagrożenia dla ludzi jak w przypadku wirusa SARS-CoV-2.

Hantawirus – diagnostyka i leczenie

Obecność hantawirusa we krwi nie trwa długo, dlatego wykrywanie wirusowego RNA metodą PCR można wykonać tylko w ciągu pierwszych dni od zakażenia. Istnieje wiele różnic serologicznych pomiędzy różnymi typami hantawirusów. W wielu miejscach na świecie obserwuje się, że gwałtownie ich przybywa.

Istnieje natomiast tzw. inaktywowana szczepionka przeciw wirusowi Hantaan (iHV), która była stosowana przez armię Korei Południowej jako strategia zapobiegająca gorączce krwotocznej z zespołem nerkowym (HFRS). Po uruchomieniu programu szczepień ogólna częstość zachorowań na tę chorobę zmniejszyła się w populacji wojskowej. Chociaż rocznie występuje około 400 przypadków HFRS, niewiele badań wykazało skuteczność iHV w warunkach polowych.

Hantawirus – statystyki. Czym się różni od koronawiursa?

Każdego roku w Chinach dochodzi do kilkudziesięciu tysięcy zakażeń hantawirusami. Choć nie przenoszą się z człowieka na człowieka, to jednak przypadkowy kontakt ze śliną, moczem lub kałem gryzoni wystarczy, by mogło dojść do infekcji. W odróżnieniu od koronawirusa SARS-CoV-2, hantawirusy są całkiem dobrze znane, a choroby, które wywołują, zdarzają się nawet w Polsce, choć są to sporadyczne przypadki (głównie wśród leśników mających kontakt z gryzoniami lub osób zamieszkałych w okolicach rezerwatów przyrody, m.in. na Podkarpaciu).

Hantawirus to nie nowy koronawirus

Głośny przypadek śmietelny z Chin, dotyczący zakażonego hantawirusem pasażera autobusu, który zmarł w drodze do pracy, wywołał spore poruszenie w mediach. Nie ma jednak podstaw do paniki – hantawirusy są znane naukowcom od lat i wiemy o nich zdecydowanie więcej niż o koronawirusie SARS-CoV-2.

Najnowsze informacje na temat koronawirusa:

⦁ Palenie zwiększa ryzyko covid-19. Szkodzą też e-papierosy i marihuana

⦁ Czujesz, że tracisz węch lub smak? Ten objaw występuje u 30 proc. zakażonych koronawirusem

⦁ Jeśli masz te objawy, to można podejrzewać u ciebie covid-19 [Nowe kryteria]