Za 20 lat w Polsce będzie żyło 9,6 mln emerytów. Nie jesteśmy na to przygotowani - praktycznie nic nie wiemy o problemach [url=http://shutr.bz/1gjItxr] ludzi starych [/url].
Za 20 lat w Polsce będzie żyło 9,6 mln emerytów. Nie jesteśmy na to przygotowani - praktycznie nic nie wiemy o problemach [url=http://shutr.bz/1gjItxr] ludzi starych [/url]. Fot. Shutterstock.com

Ruszyła akcja "Zdrowi Wiekowi". Liczby są przygnębiające. Polska starzeje się w dynamicznym tempie – za 20 lat każdy z nas albo będzie seniorem, albo będzie miał wśród bliskich osobę starszą wymagającą opieki. Nie jesteśmy na to przygotowani, i ze względu na brak geriatrów, i świadomości. Nasza sonda pokazała, że młodzi nie wiedzą, jakie problemy mają starzy ludzie, ani tym bardziej, jak im pomóc. Jesteśmy zawstydzeni, gdy w ogóle ktoś nas o to pyta.

REKLAMA
Należymy do 30 najstarszych demograficznie krajów na świecie, ale jesteśmy dopiero na 87. miejscu jeśli chodzi o ocenę sytuacji ludzi starszych (według raportu Global AgeWatch Index). Za 20 lat w Polsce będzie żyło 9,6 mln emerytów. Niestety nie ma się kto nimi opiekować, bo geriatria jest u nas spychana na margines. Jako obowiązkowy przedmiot wykładana jest na naszych uczelniach medycznych jedynie studentom z zagranicy, bo takie wymagają mają ich kraje, oraz studentom pielęgniarstwa i fizjoterapii. Mamy 300 specjalistów geriatrii, co spycha Polskę na daleki koniec Europy. Na 100 tys. osób dorosłych mamy 1,3 lekarza, w Szwecji to 7,6, a w sąsiedniej Słowacji ponad 2.
Brak świadomości
– ''Grupa 16-49'' to najbardziej atrakcyjna wiekowo grupa dla reklamodawców. Ciągle słyszę ''grupa 16-49'' i coraz bardziej mnie to irytuje. Za 3 lata sam wylecę z grupy docelowej. Cieszę się, że jest w niej już moja córka, ale nie rozumiem, czemu od 20 lat nie ma w niej już miejsca dla moich rodziców i wielu innych starszych ludzi. Najbardziej wykształceni, doświadczeni życiowo i świadomi obywatele są coraz bardziej spychani na margines – powiedział Tomasz Lis podczas debaty otwierającej ogólnopolską kampanię na rzecz polepszenia komfortu życia seniorów ''Zdrowi Wiekowi''. Serwis naTemat był współorganizatorem debaty i jest patronem medialnym kampanii.
Akcję wsparło nie tylko środowisko medyczne, zaangażowała się w nią również Krystyna Czubówna i Andrzej Supron. Uruchomiono specjalny portal www.zdrowiwiekowi.pl, który ma być źródłem informacji o stanie psychicznym i fizycznym seniorów i ma nam uświadomić, jak za kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt lat będzie wyglądać nasze życie.
Jak bardzo nie zdajemy sobie z tego sprawy, pokazała przeprowadzona przez naTemat sonda uliczna. Przepytani przez nas młodzi ludzie nie wiedzą, jak się opiekować osobami starszymi, jak im pomóc, czego potrzebują i jak wygląda ich dieta. Większość po zadanym pytaniu odchodziła szybkim krokiem. Byli zawstydzeni i skrępowani rozmawiając o osobach starych. Prognozuje się, że do 2060 roku Polska będzie miała najwyższą w UE (oprócz Słowacji) medianę wieku. Oznacza, to że będziemy mieli najwięcej osób w trzecim wieku. To dlatego tak istotne jest, żeby społeczeństwo zrozumiało, że dyskutując o sytuacji seniorów, mówi się przede wszystkim o sytuacji ludzi młodych i w średnim wieku. Bo to ta grupa - biorąc pod uwagę odsetek ludzi starszych - będzie w dużo gorszej sytuacji. Bez odpowiednich zmian w trybie życia, włączeniu aktywności fizycznej, właściwej diety, wczesnej diagnostyki starość może być naprawdę bolesna i nieprzyjemna.

Zdrowi Wiekowi - film z Andrzejem Supronem


Życie seniora
– Obraz przeciętnego polskiego seniora wiąże się wielochorobowością i z wieloma problemami codziennego funkcjonowania. Seniorzy radzą sobie w miarę dobrze z tzw. samoobsługą, ale problemem są już dla nich złożone czynności, jak zakupy, funkcjonowanie w domu, załatwienie spraw w urzędzie – mówi dr med. Elżbieta Kozak-Szkopek z Kliniki Geriatrii WUM. 22 proc. osób powyżej 65. roku życia ma zaburzenia pamięci, co trzecia ma objawy depresyjne i zaburzenia słuchu, a co druga zaburzenia wzroku. Co trzeci senior w ostatnich 12 miesiącach upadł. Osoby starsze zmagają się z wieloma przewlekłymi chorobami: 75 proc. ma nadciśnienie, 25 proc. cukrzycę.
Szczególnie choroby układu krążenia są niebezpieczne, bo wiążą się z ciężkimi powikłaniami, ale i znacznie podnoszą ryzyko zgonu. – Mamy w Polsce milion osób z chorobą wieńcową, podobną grupę z niewydolnością serca. To znacznie upośledza jakość życia seniorów, wiąże się ze stałym przyjmowaniem leków, wizytami kontrolnymi, badaniami – zwraca uwagę prof. Zbigniew Gaciong, ekspert w dziedzinie kardiologii z Kliniki Chorób Wewnętrznych, Nadciśnienia Tętniczego i Angiologii WUM.
Świadomość, z czym wiążą się choroby układu krążenia powinien mieć każdy z nas. – W skali całego życia prawdopodobieństwo, że nie będzie się miało nadciśnienia, wynosi nie więcej niż 10 proc. – podkreśla prof. Gaciong i dodaje, że leczenie włączone odpowiednio wcześnie, może pomóc. – Jeden miesiąc terapii, to zyskany jeden dzień życia – wylicza ekspert.

Najczęstsze schorzenia po 60. roku życia:
niewydolność krążenia, choroby nowotworowe, schorzenia układu ruchu, cukrzyca i inne choroby metaboliczne, przewlekła obturacyjna choroba płuc, osteoporoza, zapalenie stawów, udar, choroba Parkinsona, otępienie, zaćma, niedożywienie, dysfagia (problemy z przełykaniem), jadłowstręt, rany przewlekłe.


Wstydliwe choroby
Z wielu dolegliwości bliscy nie zdają sobie nawet sprawy, bo osoby starsze często się ich wstydzą i po prostu o nich nie mówią. Tak jest na przykład z ranami przewlekłymi, które rocznie dotykają 530 tys. osób. – Rany przewlekłe to najczęściej wynik chorób przewlekłych: owrzodzenia żyle, stopa cukrzycowa, odleżyny – wymienia dr hab. Maciej Sopata, prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Ran. Są nowoczesne opatrunki, które pomagają skutecznie leczyć te dolegliwości, ale jak pokazują statystyki korzysta z nich jedynie 20 proc. pacjentów. Reszta leczy się w sposób niewłaściwy albo wcale.

Zdrowi Wiekowi - film z Krystyną Czubówną


Osoby starsze są również niedożywione. Około 23 proc. pacjentów trafiających do szpitala musi mieć podawana doustne preparaty odżywcze z tego powodu (dane z polskiej edycji Nutrition Day, październik 2012). Niektórzy nie zdają sobie z tego sprawy, bo wyglądają szczupło, a nawet dzięki utracie zbędnych kilogramów mają pozornie właściwą wagę. Pozornie, bo jest to utrata masy mięśniowej, nie tkanki tłuszczowej. Powikłania u osób niedożywionych są dwa razy częstsze. Wzrasta również ryzyko zgonu – u niedożywionego seniora ze schorzeniami neurologicznymi jest ono 8-krotnie wyższe.
Zmiana stanu zdrowia fizycznego odbija się negatywnie na psychice seniorów. Dlatego tak istotne jest, żeby dbać o kondycję fizyczną od najmłodszych lat, i nie rezygnować ze sportu w wieku średnim. Seniorzy bez ryzyka i wydawania dużych pieniędzy mogą spacerować, uprawiać nordicwalking, pływanie – to dyscypliny, które są w tym wieku zalecane i bezpieczne. Dają również poczucie bycia samodzielnym i opóźniają pojawienie się wielu chorób związanych z wiekiem.
(Nie)godziwa starość
Do tych najbardziej uciążliwych należą zmiany w układzie nerwowym. To one sprawiają, że dopiero co sprawny i samodzielny człowiek nagle staję się powolny, zagubiony, niepewny – to właśnie te różnice wpływają najgorzej na samoocenę seniorów. Eksperci podpowiadają, że ten proces można naprawdę skutecznie hamować ćwiczeniami pobudzającymi mózg: czytaniem książek, rozwiązywaniem krzyżówek, ćwiczeniami pobudzającymi mózg jak pisanie leniwych ósemek, czy przekładanie zegarka i pierścionka na inną rękę. To zmusza mózg do wytwarzania nowych połączeń nerwowych. Stąd tak ważne jest angażowanie osób starszych w poznawanie nowych dziedzin np. obsługi telefonów komórkowych, której uczą się powoli, ale z chęcią i daje im to poczucie satysfakcji i niezależności.
To właśnie zależność, bezradność i samotność przytłaczają starszych ludzi najbardziej. – Jestem przerażony tymi wszystkimi danymi. Starość jest niegodziwa, ale nie musi być uciążliwa – uważa Andrzej Supron, ambasador kampanii, mistrz świata, Europy i wicemistrz olimpijski w zapasach. Jego zdaniem dobrobyt i pęd za karierą sprawił, że ludzie się od siebie odsunęli. – Nie ma bliskości, jest samotność. Musimy wyzwolić w młodych potrzebę opieki nad osobami starszymi, uświadomić ich, że też kiedyś będą starzy – podkreśla Supron.
Również fundacja Jolanty Kwaśniewskiej Porozumienie Bez Barier chce uświadomić młodym, że ''kiedyś też tym starym człowiekiem będą''. – Najbardziej poraża mnie fakt, że w 2050 roku na 100 osób w wieku produkcyjnym będzie 97 osób w wieku nieprodukcyjnym – mówiła podczas debaty Kwaśniewska. Dodała, że jeśli nie zmieni się nasze podejście, za kilkadziesiąt lat ''Polska będzie krajem starych, schorowanych kobiet''. Aby temu zapobiec w ramach ''Zdrowych Wiekowych'' będzie działał nie tylko serwis internetowy, ale również w centrach handlowych pięciu polskich miast będą stworzone wyspy informacyjne. Cel: wyedukować pokolenie opiekunów osób starszych.