
Wskutek badań finansowanych przez Narodowy Instytut Chorób Neurologicznych i Udarów (National Institute of Neurological Disorders and Stroke, w skrócie NINDS) odnaleziono związek między strukturą mózgu a przewlekłym bólem dolnej części kręgosłupa. W ten sposób naukowcy dostarczyli nowych informacji na temat wpływu uwarunkowań neurologicznych na prawdopodobieństwo rozwinięcia chronicznych dolegliwości bólowych. Odkrycie może zmienić sposób, w jaki diagnozowane i leczone są miliony pacjentów.
REKLAMA
Ból krzyża problematyczny dla pacjentów i badaczy
Być może udało się odnaleźć czynnik anatomiczny przyczyniający się do rozwinięcia chronicznego bólu, zlokalizowany w mózgu – podkreśla profesor fizjologii na Uniwersytecie Northwestern i główny autor badania, Vania Apkarian. Przewlekły ból dotyka prawie 100 mln Amerykanów, a jego leczenie kosztuje państwo blisko 635 mld dolarów rocznie. Szacuje się, że z dolegliwością zmaga się z roku na rok coraz większa liczba osób. Ostatnio rząd Stanów Zjednoczonych wyszczególnił szereg kroków, których podjęcie pozwoli zahamować prognozowane pogłębienie problemu. Obejmują one m.in. szeroko zakrojone badania naukowe – mówi Linda Porter z NINDS.
Być może udało się odnaleźć czynnik anatomiczny przyczyniający się do rozwinięcia chronicznego bólu, zlokalizowany w mózgu – podkreśla profesor fizjologii na Uniwersytecie Northwestern i główny autor badania, Vania Apkarian. Przewlekły ból dotyka prawie 100 mln Amerykanów, a jego leczenie kosztuje państwo blisko 635 mld dolarów rocznie. Szacuje się, że z dolegliwością zmaga się z roku na rok coraz większa liczba osób. Ostatnio rząd Stanów Zjednoczonych wyszczególnił szereg kroków, których podjęcie pozwoli zahamować prognozowane pogłębienie problemu. Obejmują one m.in. szeroko zakrojone badania naukowe – mówi Linda Porter z NINDS.
Ból pleców w okolicy krzyżowej stanowi ok. 28% wszystkich przyczyn bólu w Stanach Zjednoczonych. Ok. 23% pacjentów dotkniętych problemem cierpi z powodu przewlekłych lub długotrwałych dolegliwości bólowych. Naukowcy podejrzewali, że podłoże bólu okolic krzyżowych zlokalizowane być może w miejscu urazu. Jednak najnowsze doniesienia wskazują, że ważną rolę w rozwoju tych dolegliwości odgrywa mózg. Zdaniem dr Debry Babcock, dyrektor programowej z NINDS, niewiele wiadomo na temat przyczyn występowania bólu dolnej części kręgosłupa. Tymczasem im szybciej uda się stwierdzić chroniczny charakter problemu, tym skuteczniej będzie można leczyć pacjentów.
Budowa mózgu a charakter bólu
Zespół badawczy dokonał odkrycia po analizie struktury mózgów 46 osób, które przed zgłoszeniem się do szpitala doświadczały bólu krzyża przez co najmniej 3 miesiące. Naukowcy uzyskali skany ich mózgów i ocenili poziom odczuwanego bólu na podstawie badań lekarskich i kwestionariusza, który pacjenci wypełnili 4 razy w ciągu roku. Okazało się, że około połowa badanych w ciągu 12 miesięcy wydobrzała, podczas gdy pozostali uczestnicy odczuwali ból nieustannie.
Zespół badawczy dokonał odkrycia po analizie struktury mózgów 46 osób, które przed zgłoszeniem się do szpitala doświadczały bólu krzyża przez co najmniej 3 miesiące. Naukowcy uzyskali skany ich mózgów i ocenili poziom odczuwanego bólu na podstawie badań lekarskich i kwestionariusza, który pacjenci wypełnili 4 razy w ciągu roku. Okazało się, że około połowa badanych w ciągu 12 miesięcy wydobrzała, podczas gdy pozostali uczestnicy odczuwali ból nieustannie.
Co więcej, naukowcy stwierdzili, że objętość istoty szarej (mieszczącej ciała wypustek neuronów – dendrytów i aksonów) w mózgu uczestników dotkniętych długotrwałym bólem w ciągu 12 miesięcy stopniowo malała. Ukazali także, że aktywność mózgu może zostać wykorzystana w celu prognozowania długości trwania dolegliwości bólowych. W badaniu użyto techniki obrazowania tensora dyfuzji (DTI), która pozwoliła zaobserwować organizację istoty białej, zawierającej łączące komórki mózgowe aksony. Okazało się, że pomiędzy obiema grupami pacjentów występowały powtarzające się różnice w budowie wspomnianej struktury.
Rola istoty białej w diagnostyce chronicznego bólu
Wyniki ukazują, że budowa mózgu może stanowić czynnik ryzyka przewlekłego bólu – podkreśla prof. Apkarian. Naukowcy zauważyli, że istota biała u osób doświadczających nieustającego bólu wykazuje budowę podobną do struktury rozpoznanej u pacjentów ze zdiagnozowanym bólem chronicznym. Z drugiej strony, mózg uczestników, którym udało się pozbyć problemu, ma taką samą organizację jak organ osób zdrowych.
Wyniki ukazują, że budowa mózgu może stanowić czynnik ryzyka przewlekłego bólu – podkreśla prof. Apkarian. Naukowcy zauważyli, że istota biała u osób doświadczających nieustającego bólu wykazuje budowę podobną do struktury rozpoznanej u pacjentów ze zdiagnozowanym bólem chronicznym. Z drugiej strony, mózg uczestników, którym udało się pozbyć problemu, ma taką samą organizację jak organ osób zdrowych.
Aby pogłębić wiedzę na temat tej zależności, badacze postanowili sprawdzić, czy różnice w budowie istoty białej, które zidentyfikowali podczas fazy wstępnej badań, pozwalają przewidzieć, czy pacjent pozbędzie się bólu, czy też nadal będzie zmagał się z dolegliwością. Stwierdzili, że z pomocą metod obrazowania mózgu możliwe jest precyzyjne określenie skutków co najmniej 80% przypadków bólu części krzyżowej pleców.
Jak podkreśla prof. Apkarian, naukowcy byli zaskoczeni tym, z jaką skutecznością przewidzieć można charakter odczuwanego przez pacjenta bólu. Odkrycie może pomóc w uskutecznieniu metod leczenia przewlekłego bólu. We wcześniejszych badaniach udało się określić dwa regiony mózgu odpowiedzialne za chroniczne dolegliwości bólowe, a mianowicie jądro półleżące i przyśrodkową korę przedczołową. Wyniki najnowszego eksperymentu sugerują, że istota biała łącząca oba obszary ma odmienną budowę u osób doświadczających długotrwałego i przemijającego bólu. Jak podsumowuje prof. Apkarian, zrozumienie kluczowych połączeń mózgowych umożliwi skuteczniejsze diagnozowanie chronicznego bólu i opracowanie precyzyjniejszych metod leczenia.
Więcej o bólu krzyża przeczytasz na abcZdrowie.pl.