
Wiele dzieci boi się stworów, które nawiedzać je mają w ciemności lub podczas snu. Chociaż lekarze zapewniają rodziców, że nocne lęki i koszmary są normalnym etapem dorastania młodego człowieka, z najnowszego badania wynika, że mogą one być wczesną oznaką problemów psychicznych. W najnowszej analizie, która ukazała się na łamach magazynu „Sleep”, udowodniono, że częstotliwość parasomnii, takich jak koszmary, może być zapowiedzą rozwinięcia cech psychotycznych w okresie dojrzewania.
REKLAMA
Koszmary zwiastunem problemów psychicznych?
Koszmary pojawiają się w czasie głębokiej fazy snu – fazy REM – w wyniku uczucia strachu, niepokoju lub skrajnego lęku. W czasie tej fazy za pomocą badania EEG zidentyfikować można konkretne sygnały mózgowe – mówi dr Anandhi Narasimhan, psychiatra dziecięcy z Los Angeles. Przekąski o późnej godzinie mogą zwiększać metabolizm danej osoby i stymulować mózg do większej aktywności. Koszmary przeważnie pojawiają się w późniejszej części nocy i mogą doprowadzić do przebudzenia, zwiększając prawdopodobieństwo zapamiętania snu. W większości przypadków nie zwiastują one niepożądanych problemów – doświadcza ich większość dzieci w wieku od 3 do 4 i od 7 do 8 lat.
Koszmary pojawiają się w czasie głębokiej fazy snu – fazy REM – w wyniku uczucia strachu, niepokoju lub skrajnego lęku. W czasie tej fazy za pomocą badania EEG zidentyfikować można konkretne sygnały mózgowe – mówi dr Anandhi Narasimhan, psychiatra dziecięcy z Los Angeles. Przekąski o późnej godzinie mogą zwiększać metabolizm danej osoby i stymulować mózg do większej aktywności. Koszmary przeważnie pojawiają się w późniejszej części nocy i mogą doprowadzić do przebudzenia, zwiększając prawdopodobieństwo zapamiętania snu. W większości przypadków nie zwiastują one niepożądanych problemów – doświadcza ich większość dzieci w wieku od 3 do 4 i od 7 do 8 lat.
Podobnie do koszmarów, nocne lęki mogą wynikać z przyspieszonej pracy serca oraz oddechu i skutkują intensywnym płaczem oraz strachem. Jednak przeważnie pojawiają się w trzeciej fazie snu (nie REM) wskutek nadmiernego pobudzenia ośrodkowego układu nerwowego, który kontroluje aktywność mózgu w czasie snu. Braku snu lub uczucie stresu może wywołać podobne parasomnie.
Badacze z Uniwersytetu Warwick w Wielkiej Brytanii wierzą, że częste parasomnie w dzieciństwie mogą przyczyniać się do występowania psychoz w późniejszym życiu. Specjaliści postanowili sprawdzić, czy czas trwania określonych parasomnii powiązany jest z doświadczeniami psychotycznymi w okresie dojrzewania. W analizie uwzględniono dane dotyczące ponad 6700 dzieci w wieku od 2 do 9 lat, w tym częstości występowania koszmarów. Badacze uzyskali także informacje na temat urojeń, halucynacji i zakłóceń myśli w ciągu ostatnich 6 miesięcy.
Okazało się, że dzieci, które często doświadczały koszmarów przed 12 rokiem życia były około czterokrotnie bardziej narażone na pojawienie się cech psychotycznych w okresie dojrzewania. Dzieci, które miały problem z lękami nocnymi, wykazywały dwukrotnie większe ryzyko problemów. Szanse na psychotyczne doświadczenia w okresie dorastania wzrastały wraz z częstotliwością koszmarów. Podczas gdy dzieci, które przeżyły jeden okres uporczywych koszmarów obarczone były 16% ryzykiem, te, u których okresów takich było co najmniej 3, wykazywały 56% ryzyko cech psychotycznych.
Skąd biorą się koszmary?
Powtarzające się koszmary u dzieci przeważnie wskazują na niepokój i zaburzenia psychologiczne – mówi dr Carole Lieberman, psychiatra z Beverly Hills. Wierzy ona, że powracające koszmary mogą być wynikiem chaosu w życiu dziecka, takiego jak rozwód rodziców lub śmierć członka rodziny. Jednak mogą one także stanowić wczesną oznakę rozpoczynającej się psychozy. Psychoza taka jak schizofrenia czy choroba maniakalno-depresyjna (zaburzenia dwubiegunowe) zwykle wynika z odziedziczonych uwarunkowań genetycznych. W takiej sytuacji objawy psychotyczne mogą być wywołane traumą w życiu dziecka.
Powtarzające się koszmary u dzieci przeważnie wskazują na niepokój i zaburzenia psychologiczne – mówi dr Carole Lieberman, psychiatra z Beverly Hills. Wierzy ona, że powracające koszmary mogą być wynikiem chaosu w życiu dziecka, takiego jak rozwód rodziców lub śmierć członka rodziny. Jednak mogą one także stanowić wczesną oznakę rozpoczynającej się psychozy. Psychoza taka jak schizofrenia czy choroba maniakalno-depresyjna (zaburzenia dwubiegunowe) zwykle wynika z odziedziczonych uwarunkowań genetycznych. W takiej sytuacji objawy psychotyczne mogą być wywołane traumą w życiu dziecka.
Inni lekarze, tacy jak dr Mary Ann Block z Block Center w Hurst, wierzą, że nawracające koszmary mogą być oznaką ubogiej diety. Mogą one być spowodowane uwalnianiem epinefryny (adrenaliny), która pojawia się w organizmie w momencie zagrożenia, pozwalając na szybką ucieczkę lub możliwość walki. Gdy dzieci spożywają posiłki późną nocą – przeważnie są to produkty bogate w cukier i węglowodany – może dojść do hipoglikemii, czyli niskiego poziomu cukru we krwi. W rezultacie, organizm uwalnia adrenalinę celem podniesienia poziomu cukru we krwi, a mózg przekonany jest, że osoba śpiąca jest zagrożona, prowadząc do pojawienia się koszmarów.
Niezależnie od tego, czy koszmary oraz lęki nocne pojawiają się w wyniku traumy, czy niewłaściwej diety, badacze uspokajają rodziców. 3 na 4 dzieci doświadcza koszmarów we wczesnym dzieciństwie. O poważniejszych problemach świadczyć mogą przedłużające się koszmary lub napady nocnych lęków, które trwają aż do okresu dojrzewania.