Jedna choroba ciężarnej matki może zmienić mózg dziecka. Największe takie badanie na świecie

Kamil Downarowicz
17 września 2025, 16:36 • 1 minuta czytania
Konsekwencje cukrzycy ciążowej dla kobiety najczęściej kończą się wraz z porodem. Dla jej dziecka niekoniecznie. Fot. Canva.com / montaż: naTemat.pl
Dzieci, których matki miały cukrzycę ciążową, są bardziej narażone na wystąpienie ADHD, a jeszcze mocniej na zaburzenia ze spektrum autyzmu. Jak wygląda to ryzyko w liczbach? Sprawdzili to naukowcy z Narodowego Uniwersytetu w Singapurze, który od lat plasuje się w ścisłej czołówce najbardziej prestiżowych azjatyckich uczelni.

To największe, jak dotąd badanie dotyczące wpływu cukrzycy ciążowej na mózg płodu. Zostało nim objętych aż dziewięć milionów przyszłych matek z 20 różnych państw. Naukowcy z National University of Singapore dowiedli, że wysoki poziom glukozy w krwi matki nie tylko pogarsza zdolności poznawcze kobiety w trakcie trwania ciąży, ale ma również niekorzystne, odległe konsekwencje dla rozwoju układu nerwowego dziecka.


Jak cukrzyca ciążowa wpływa na płód?

Zespół naukowców kierowany przez dr Ling-Jun Li zestawił wyniki testów zdolności poznawczych, przeprowadzonych u kobiet z cukrzycą ciążową z tymi, które tego problemu w trakcie ciąży nie doświadczyły. Jak się okazało, matki z pierwszej grupy wypadły w nich gorzej.

O tym, że u pacjentów z cukrzycą częściej mogą wystąpić zaburzenia poznawcze, wiadomo było od dawna. Dlatego wydaje się oczywiste także i to, że kobiety z cukrzycą ciążową mogą ich doświadczyć.

Niepokojące okazały się jednak dane dotyczące ich dzieci. Narażone na wysokie stężenie glukozy, która przez łożysko przenikała do ich krwi w życiu płodowym, miały po urodzeniu aż o 56 proc. wyższe ryzyko wystąpienia zaburzeń ze spektrum autyzmu i 36 proc. większe ryzyko ADHD.

Czym jest cukrzyca ciążowa?

Cukrzyca ciążowa może wystąpić w wyniku zmian hormonalnych w organizmie kobiety, które zaburzają wytwarzanie i działanie insuliny, a przez to powodują zwiększony poziom glukozy we krwi. Zaburzenie to pojawia się zwykle między 24. a 28. tygodniem ciąży. Szczególnie narażone na nie kobiety z dużą nadwagą i te, które już przed ciążą miały cukrzycę typu 2.

O wiele częściej niż inne kobiety rodzą one dzieci z wysoką masą urodzeniową, przez co mają więcej komplikacji porodowych.

Na tym nie koniec. W późniejszym życiu zarówno matki, które miały cukrzycę ciążową, jak i ich dzieci, są bardziej narażone na otyłość i zaburzenia metaboliczne. I jak dowiodły badania naukowców z Singapuru, u ich potomstwa wzrasta też ryzyko zaburzeń ze spektrum autyzmu i ADHD.

Dlatego tak ważne jest, aby wprowadzić lepszą diagnostykę i skuteczniejsze leczenia cukrzycy ciążowej. – To nie tylko kwestia zdrowia matki w czasie ciąży, ale też długofalowej ochrony rozwoju mózgu dziecka – podkreśla dr Li.

Badacze zastrzegają, że wpływ wysokiego poziomu cukru we krwi na mózg płodu wymaga pogłębionych analiz. Apelują nie tylko o dalsze badania naukowe tego problemu, a także diagnozowanie kobiet w kierunku cukrzycy w ciąży, by chronić zarówno matki, jak i ich dzieci przed jej skutkami.