Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum) właśnie zakwitł w Polsce.
W Polsce już zakwitł pierwszy czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum). Dlaczego ta roślina jest taka wyjątkowa? Fot. Krzysztof Ślusarczyk

Jest najbogatszą w siarkę rośliną w Europie, przez co od wieków nierzadko łączono go z wiedźmami, które wykorzystywały go do odstraszania... owadów wysysających ludzką krew (choć wedle legend "mali krwiopijcy" mogli być brani za wampiry). Ma 20 razy więcej poprawiającej krążenie krwi adenozyny niż czosnek pospolity. Swoją nazwę zawdzięcza zaś niedźwiedziom, dla których po wybudzeniu się z zimowego letargu zwykł być pierwszym posiłkiem pomagającym im oczyścić układ pokarmowy po okresie hibernacji. Co jeszcze warto wiedzieć o tej niezwykłej roślinie?

REKLAMA
Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum) to bylina objęta częściową ochroną w Polsce (wolno go uprawiać, ale nie można go zrywać w lesie za wyjątkiem województw: śląskiego, podkarpackiego i małopolskiego).
Występuje w niemal całej Europie i północnej Azji. Dużo większą popularnością cieszy się w Niemczech i Austrii niż w naszym kraju, choć rośnie u nas powszechnie w wielu miejscach, najczęściej bardzo zacienionych (głównie w Karpatach, Sudetach, Pogórzu oraz Kotlinie Sandomierskiej).
Ma długie (około 30-centymetrowe) liście, charakterystyczne białe kwiaty (nie są jadalne) oraz bulwę (wykorzystywaną dużo rzadziej niż delikatne liście). Kwitnie wiosną (najczęściej w maju), ale w tym roku już pojawił się w niektórych regionach.
Czytaj także: Czystek – zioło, które leczy i… jest zdrowsze od zielonej herbaty! Sprawdź, na co jeszcze pomaga

Uwaga! Liście czosnku niedźwiedziego często są mylone z liśćmi konwalii, których spożywanie może prowadzić do zatruć (można je odróżnić po aromacie).

Czy czosnek niedźwiedzi jest bardziej wartościowy od pospolitego odpowiednika?

Czosnek niedźwiedzi jest niezwykle bogaty w wartościowe składniki odżywcze (minerały, witaminy i antyoksydanty). Choć jego walory zdrowotne często porównywane są do czosnku pospolitego, to jednak okazuje się, że w wielu kwestiach bije go na głowę – ma ponad 20 razy więcej korzystnej dla układu krwionośnego adenozyny (zmniejszającej ryzyko zakrzepów oraz obniżającej ciśnienie krwi).
Jego liście zawierają cenne olejki eteryczne (zasobne w związki siarkowe) oraz wysoki poziom żelaza dostępnego w łatwo przyswajalnej formie, flawonoidy, saponiny, cenne enzymy, aminokwasy oraz związki działające bakteriobójczo.
Czosnek niedźwiedzi jest także najbardziej zasobną w siarkę rośliną w Europie, której zawdzięcza silne właściwości przeciwutleniające.
logo
Jak wygląda porównanie składników odżywczych w czosnku pospolitym i czosnku niedźwiedzim? fot. Uniwersytet Rzeszowski
Czytaj także: Aloes – biostymulator, który sprawia, że organizm... sam się uzdrawia [Kompendium wiedzy]

Czosnek niedźwiedzi – właściwości lecznicze

⦁ stymuluje trawienie,
⦁ zapobiega wzdęciom
⦁ oczyszcza organizm z toksyn (nawet po zatruciu metalami ciężkimi)
⦁ pomaga w schorzeniach układu oddechowego (ułatwia oczyszczanie dróg oddechowych)
⦁ niszczy drobnoustroje chorobotwórcze w układzie pokarmowym i oddechowym
⦁ leczy rany i choroby skóry
⦁ ułatwia walkę z trądzikiem
⦁ regeneruje florę bakteryjną jelit (także po kuracjach antybiotykowych)
⦁ wpływa korzystnie na krążenie krwi
⦁ dobrze działa na serce
⦁ obniża poziom trójglicerydów i cholesterolu
⦁ zapobiega miażdżycy
⦁ pomaga przy migrenach oraz szumach usznych
⦁ ma właściwości przeciwzapalne
⦁ ułatwia odkrztuszanie wydzieliny przy kaszlu
⦁ jest polecany do walki z reumatyzmem
⦁ wspomaga układ krwionośny

Wyniki badań naukowych potwierdzają, że "czosnek niedźwiedzi zapobiega sklejaniu się płytek krwi, rozrzedza krew i poprawia jej cyrkulację w naczyniach krwionośnych" [Hiysat i in., 2009]

⦁ zapobiega infekcjom wirusowym (przeziębieniu i grypie) * nie ma dowodów naukowych na to, że czosnek niedźwiedzi może chronić przed wirusem SARS-CoV-2 i chorobą covid-19.
⦁ działa stymulująco na organizm (stymuluje produkcję immunoglobulin)
⦁ poleca się go do walki z drożdżycą wywoływaną przez Candida albicans, a także przy takich pasożytach jak owsiki, tasiemiec lub glista ludzka.
logo
Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum) Fot. Pauliene Wessel/123RF

Czosnek niedźwiedzi – przepisy

⦁ Liście czosnku niedźwiedziego można wysuszyć i wykorzystywać jako przyprawę.
⦁ Można także je... kisić w słoikach (wystarczy je pokroić, umieścić w szklanym naczyniu z nakrętką, zalać wodą i zasypać solą).
⦁ Nadają się także do spożycia w formie pesto lub jako dodatek do oliwy smakowej.
Czytaj także: Nasiona chia mają więcej omega-3 niż łosoś i aż 2 razy tyle wapnia co mleko! Prawdziwy superfood
źródło: Małgorzata Dżugan, Rafał Kordiaka, Miroslava Kacanova, Monika Wesołowska: "Czosnek niedźwiedzi (Allium Ursinum) jako uzupełnienie wiosennej diety"