Darmowe badania już wkrótce. Załapie się prawie każdy w Polsce
Ministerstwo Zdrowia program badań profilaktycznych "Moje zdrowie – bilans zdrowia osoby dorosłej" zapowiadało od miesięcy. Miał zastąpić "Profilaktykę 40+". I wreszcie, od maja, ma ruszyć. Projekt został jeszcze przekazany do konsultacji publicznych, ale to tylko formalność.
Z badań przesiewowych w ramach nowego programu profilaktycznego będą mogli skorzystać już 20-letni Polacy. Górna granica wieku nie została określona. Przy czym pacjenci w wieku 20-49 lat będą mieć wykonywane profilaktyczne badania bilansowe raz na 5 lat, natomiast ci powyżej 49. roku życia raz na 3 lata.
Jakie badania oferuje nam Ministerstwo Zdrowia?
Badania diagnostyczne mają zostać podzielone na dwa zakresy: podstawowy oraz rozszerzony. Jakie badanie znajdziemy w każdym zakresie?:
Podstawowy: morfologia krwi, glukoza, kreatynina (z eGFR), lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, triglicerydy), TSH (hormon tarczycowy).
Rozszerzony: warunkowo, w zależności od wieku i wyniku ankiety z Internetowego Konta Pacjenta:
- ALAT i ASPAT, czyli tzw. próby wątrobowe, oceniające funkcjonowanie wątroby
- GGTP, dzięki określeniu poziomu tego enzymu monitoruje się choroby wątroby i trzustki
- PSA całkowity u mężczyzn, marker przerostu prostaty, wykonywany w celu wczesnego wykrycia raka prostaty
- anty-HCV, badanie wykazujące obecność lub brak przeciwciał przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu C
- lipoproteina (a), wykonywana raz w życiu, pozwala ocenić ryzyko zachorowania na choroby sercowo-naczyniowe
IKP, POZ i IPZ – czyli ankieta i badania, wyniki oraz plan
Program ma dużo więcej korzystnych dla pacjenta składowych niż odchodząca Profilaktyka 40+. Podstawą do wykonania badań jest bardzo dokładne wypełnienie ankiety, dostępnej w Internetowym Koncie Pacjenta (IKP) lub w placówce POZ z pomocą personelu.
Na podstawie zaznaczonych odpowiedzi pacjent otrzyma zestaw badań diagnostycznych do wykonania. Z kompletem wyników będzie mógł spotkać się z personelem medycznym w placówce Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) i omówić swoje wyniki.
Dowie się, jakie zidentyfikowano czynniki ryzyka rozwoju chorób i otrzyma Indywidualny Plan Zdrowotny, który pomoże mu zadbać o zdrowie na każdym etapie życia.
"Z wiekiem nasze zdrowie wymaga większej kontroli. Jeśli wyniki badań wykażą problemy zdrowotne, to lekarz ustali indywidualny plan dalszej diagnostyki i leczenia dla pacjenta" – mówi ministra Izabela Leszczyna.
Specjalne, dodatkowe badanie będzie dostępne dla osób powyżej 60. roku życia. To badanie diagnostyczne w kierunku chorób otępiennych, na które pacjent może zostać skierowany podczas wizyty podsumowującej bilans.
Personel medyczny wyposaży również pacjenta w zalecenia dotyczące:
- zdrowego stylu życia,
- diety i aktywności fizycznej,
- badań profilaktycznych,
- kalendarza szczepień zalecanych,
- rekomendowanych dalszych działań prozdrowotnych, wynikających ze stwierdzonych czynników ryzyka.
Ponadto wszystkie wyniki będą raportowane do IKP i za zgodą pacjenta będą mieli do nich dostęp inni lekarze, w tym specjaliści.
Zachęcić do badań może przemyślana promocja
Wydaje się, że istotna będzie strategia promowania nowego programu, aby nie miał tak słabych wyników, jak wycofywana Profilaktyka 40+. Okazuje się, że z 23 mln Polaków uprawnionych do skorzystania z programu, zrobiło to jedynie 2,8 mln, czyli trochę ponad 12 proc.
Ważne jest również, aby nowy program nie okazał się czasową akcją, "zrywem" badań przesiewowych, a miał swoje stałe miejsce. Eksperci od dawna wskazywali, że segmentem predysponowanym do prowadzenia profilaktyki, w tym badań przesiewowych jest POZ.
I to w jego ramach powinno się wydzielić osobny obszar, niezależny od medycyny naprawczej. To może przyczynić się do skutecznego skłaniania do badań profilaktycznych ludzi zdrowych, aby uniknąć wielu chorób w przyszłości.