Mieszkańcy tych miast w Polsce są zagrożeni mgłą mózgową. Sprawdźcie, czy chodzi o wasze

Alicja Jabłońska-Krzywy
18 lutego 2025, 12:15 • 1 minuta czytania
Nawet krótkotrwałe narażenie na smog może powodować mgłę mózgową. Fot.123rf
Mgła mózgowa, znana również jako "mgła umysłowa", to termin używany do opisania stanów, które prowadzą do obniżonej funkcji poznawczych, czyli koncentracji, pamięci i ogólnej jasności myślenia. Osoby doświadczające jej często skarżą się na uczucie dezorientacji, trudności w skupieniu się na zadaniach w pracy, a także spowolnione reakcje.

Co powoduje mgłę mózgową?

Mgła mózgowa nie jest formalną jednostką chorobową, lecz raczej objawem, który może towarzyszyć różnorodnym stanom zdrowia. My znamy ją głównie jako konsekwencję Covid-19, jest natomiast wiele czynników, które  mogą przyczyniać się do jej wystąpienia, w tym:


Godzina w zanieczyszczonym powietrzu może spowolnić twój mózg

W ostatnich latach coraz więcej badań sugeruje, że może ją powodować również zanieczyszczenie powietrza, w tym smog. Szczególnie szkodliwe są, pochodzące choćby ze spalin samochodowych czy emisji przemysłowych drobne cząsteczki PM2.5 (ang. Particulate Matter – pył zawieszony), które mogą przenikać do układu oddechowego i krwi, a następnie wpływać na mózg.

Wskazują na to najnowsze badania, przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetu w Birmingham i opublikowane w czasopiśmie "Nature Communications", w którym 26 dorosłych (w wieku od 19 do 67 lat) zostało wystawionych przez 4 godziny na działanie czystego powietrza lub powietrza zawierającego podwyższone poziomy zanieczyszczeń PM2,5.

Wyniki były jednoznaczne – Dr Thomas Faherty, współautor badania wyjaśnił, że zaledwie godzina narażenia na zanieczyszczenie powietrza wystarczyła, aby tymczasowo upośledzić dwie kluczowe funkcje poznawcze: selektywną uwagę (zdolność do skupienia się przy jednoczesnym ignorowaniu rozpraszaczy) i rozpoznawanie emocji (m.in. zdolność do interpretowania mimiki twarzy).

Funkcje te odgrywają ważną rolę w codziennych czynnościach, od zarządzania wiadomościami e-mail po nawigowanie w interakcjach społecznych.

Inny badacz, prof. Francis Pope wskazuje, że "Słaba jakość powietrza podważa rozwój intelektualny i produktywność pracowników, co ma znaczące implikacje społeczne i ekonomiczne w świecie high-tech, zależnym od doskonałości poznawczej".

Komu w Polsce zagraża mgła mózgowa?

Wyniki badań dotyczą każdego miejsca, gdzie stężenie zanieczyszczeń w powietrzu przekracza ustaloną normę. W tym roku WHO określiło normę stężenia dobowego maksymalnie na 15 µg/m3. Gdzie w Polsce jest ona aktualnie przekroczona?

Jak wynika z danych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska (GIOŚ), obecnie najgorsza sytuacja jest w Nowej Rudzie, Suchej Beskidzkiej i Nowym Targu, Krakowie, Katowicach, Wrocławiu i Łodzi.

Mieszkańcy tych miast powinni zatem szczególnie podejmować działania, mające na celu ochronę zdrowia. Zaleca się przede wszystkim unikanie aktywności na świeżym powietrzu lub w przypadku konieczności wyjścia na zewnątrz – korzystanie z maski ochronnej.

Warto również zapoznawać się na bieżąco ostrzeżeniami od Rządowego Centrum Bezpieczeństwa (RCB), które otrzymują mieszkańcy zagrożonych rejonów. Alerty wysyłane są jako SMS-y na nasze telefony komórkowe, informują o złej jakości powietrza i doradzają zostanie w domu i nie otwieranie okien.