Zakażenie salmonellą czy zwykłe zatrucie i niegroźna biegunka. Poznaj kluczowe różnice

Newsy o kolejnych zatruciach wywołanych salmonellą pojawiają się ostatnio coraz częściej. Choć co roku słyszymy o tym, że na kolejnych koloniach dzieci zatruły się w stołówce, albo w lodziarni, wydaje się, że sezon na salmonellę wystartował przed czasem, bo do wakacji zostało jeszcze trochę czasu.

GIS alarmuje właśnie o salmonelli w truskawkach sieci hipermarketów, wcześniej informował o serii zatruć w Akademii Policyjnej w Olsztynie, zakończonych hospitalizacjami.

Zatrucie pokarmowe i biegunka to jeden z powodów wizyt u lekarza po zjedzeniu czegoś „nieświeżego”. Jeśli choroba została wywołana przez bakterie z rodzaju Salmonella, najczęściej kończy się na kilku nieprzyjemnych dniach.

Jednak u niektórych osób, o bardziej wrażliwym układzie pokarmowym i niższej odporności, zakażenie salmonellą może doprowadzić do poważniejszych powikłań. Warto więc wiedzieć, jak rozpoznać objawy salmonellozy i co robić, gdy nas dopadnie.

Objawy zakażenia Salmonellą

Typowe objawy pojawiają się zazwyczaj do trzech dni po zjedzeniu zakażonej żywności – najczęściej są to produkty pochodzenia zwierzęcego, jak niedogotowane mięso (zwłaszcza drób), surowe jajka czy niepasteryzowane mleko.

Do najczęstszych symptomów należą:

• wodnista biegunka (czasem z domieszką śluzu lub krwi),
• bóle brzucha i skurcze jelit,
• gorączka – często dość wysoka,
• nudności i wymioty,
• ogólne osłabienie i złe samopoczucie.

Zazwyczaj objawy mijają po kilku dniach – najczęściej między 4. a 7. dniem. Jednak u osób starszych, dzieci oraz tych z osłabioną odpornością infekcja może mieć cięższy przebieg. Zdarza się też, że bakterie przedostają się do krwi, co może prowadzić do sepsy – w takich przypadkach konieczna jest szybka interwencja lekarska.

Salmonella – leczenie zakażenia

W

Antybiotyki stosuje się rzadko, głównie u osób z grup ryzyka, gdy infekcja ma cięższy przebieg lub doszło do zakażenia poza przewodem pokarmowym. Leczenie zawsze powinno być wtedy prowadzone przez lekarza.

Zatrucie salmonellą – jak zapobiegać?

Choć całkowicie nie da się wyeliminować ryzyka zakażenia, to zachowanie kilku prostych zasad może znacząco je ograniczyć:

• gotuj mięso i jajka dokładnie – szczególnie drób, który jest najczęstszym źródłem zakażenia,
• nie jedz surowych jaj ani potraw, które je zawierają (np. domowy majonez, kogel-mogel),
• myj ręce po kontakcie z surowym mięsem i przed przygotowaniem posiłków,
• nie zostawiaj gotowego jedzenia poza lodówką na dłużej niż 2 godziny,
• pij tylko bezpieczną, czystą wodę – unikaj np. wody z kranu w niepewnych miejscach.

Salmonella to jedna z głównych przyczyn zatruć pokarmowych i chociaż najczęściej mija sama, warto wiedzieć, jak reagować i kiedy zgłosić się do lekarza. Odpowiednia higiena i właściwe przygotowywanie posiłków to najlepsza profilaktyka. A jeśli już przytrafi się infekcja – pamiętaj, że nawodnienie i odpoczynek to podstawa.

Zwykłe zatrucie czy salmonella – jak odróżnić?

Nie wiesz, czy dopadła cię tylko pospolita biegunka, czy groźniejsza salmonella? Poniższe podpowiedzi mogą rozjaśnić sytuację, nie zapominaj jednak, że w razie wątpliwości nic nie zastąpi kontaktu, choćby telefonicznego, z lekarzem.

Zwróć jednak uwagę na czas pojawienia się objawów:

• Salmonella: objawy najczęściej pojawiają się 6–72 godziny po zjedzeniu skażonego jedzenia.
• Zwykłe zatrucie pokarmowe (np. toksyny gronkowca): objawy mogą pojawić się bardzo szybko, nawet po 1–6 godzinach.

A także na to, jaki mają charakter i ile trwają. Na salmonellę może skazywać:

• gorączka (często wysoka),
• biegunka, czasem ze śluzem lub krwią,
• bóle brzucha i skurcze jelit,
• objawy trwają 4–7 dni lub dłużej.

Za zwykłym zatruciem przemawiają takie objawy, jak:

• częste wymioty (często dominujące),
• biegunka wodnista,
• objawy zwykle ustępują w ciągu 24–48 godzin.

Jeśli chodzi o pewną diagnozę, to salmonellę potwierdzi na 100 proc. badanie mikrobiologiczne kału.

Lekarz raczej ci go nie zleci, jeśli z wywiadu widzi, że twój problem to prawdopodobnie zatrucie wywołane mniej groźną bakterią niż salmonella.

Leczenie zatrucia salmonellą

W większości przypadków nie jest potrzebne specjalistyczne leczenie – organizm z bakterią salmonelli poradzi sobie sam. Kluczowe jest jednak odpowiednie nawodnienie, ponieważ biegunka i wymioty szybko prowadzą do odwodnienia.

Leki przeciwbiegunkowe nie są zalecane – mogą spowolnić usuwanie bakterii z organizmu.

Antybiotyki też stosuje się rzadko, głównie u osób z grup ryzyka, gdy infekcja ma cięższy przebieg. Leczenie zawsze powinno być wtedy prowadzone przez lekarza.

A jeśli dopadło cię zwykłe, niegroźne zatrucie pokarmowe, najczęściej wystarczy klasyczne leczenie objawowe. Jakie?

Klasyczna, antybiegunkowa dieta: woda, gorzka herbata, elektrolity, stare dobre kleiki z ryżu, gotowana marchewka lub banan, sucharki i węgiel powinny wystarczyć. Czyli wszystko to, co w polskich domach sprawdzało się w walce z biegunkami jeszcze w czasach PRL-u. No może tylko banany bywały wtedy rzadziej, bo od święta. A wręcz dosłownie, przed świętami.

Źródło: Sanepid, PubMed, FDA